Karta przebiegu ciąży (karta ciąży) to podstawowy dokument, jaki otrzymuje kobieta spodziewająca się dziecka na jednej z pierwszych wizyt lekarskich.
Kartę wystawia lekarz ginekolog po potwierdzeniu ciąży i przy każdej kolejnej wizycie czy kontroli jest sukcesywnie uzupełniana. Zawiera najważniejsze informacje dotyczące przebiegu ciąży, jak również wszystkie wyniki badań przeprowadzonych w czasie jej trwania.
Jak wygląda karta przebiegu ciąży?
W Polsce wzór karty przebiegu ciąży nie jest standaryzowany, nie ma jednego określonego wyglądu, jednak obowiązują pewne zasady i warunki, które muszą być spełnione, aby karta była ważna. Karty wydawane w poszczególnych placówkach medycznych i lekarzy mogą mieć różne wzory i znacznie różnić się wyglądem, ale treść dokumentu pozostaje niemal taka sama.
Na pierwszej stronie muszą znaleźć się informacje niezbędne, takie jak:
- imię i nazwisko,
- data urodzenia,
- numer PESEL,
- adres zamieszkania,
- przewidywany termin porodu
- data ostatniej menstruacji.
Pamiętaj, aby regularnie pojawiać się na wizycie w gabinecie lekarskim z częstotliwością co 4 tygodnie do 32 tygodnia ciąży, co 2 tygodnie od 32 do 36 tygodnia i co tydzień od 36 tygodnia aż do rozwiązania. To niezwykle ważne, żeby uzupełniać dane szczegółowo i systematycznie, ponieważ karta przebiegu ciąży stanowi podstawowe i główne źródło informacji o stanie zdrowia matki i dziecka oraz o przebiegu całej ciąży.
Przeczytaj również: Dni płodne i niepłodne
Podczas każdej wizyty lekarz zapisuje w karcie datę spotkania i tydzień ciąży oraz wszystkie pozyskane podczas wizyty informacje i wyniki badań tworząc krok po kroku historię ciąży.
Karta przebiegu ciąży – kompendium wiedzy na temat zdrowia mamy i dziecka
Na podstawie oryginalnego pisemnego wyniku badania lekarz powinien zapisać do karty ciąży grupę krwi matki (czasem również ojca), informacje o wcześniejszych porodach, ciążach, poronieniach i aborcjach (w przypadku pierwszej ciąży ginekolog wpisze przekreślone kółeczko). W karcie przebiegu ciąży muszą zostać zawarte informacje na temat zdrowia matki i dziecka. O stanie zdrowia matki będą świadczyły wyniki badań, np. krwi i moczu, pomiar ciśnienia czy waga oraz dodatkowo informacje na temat chorób przewlekłych. O stanie zdrowia dziecka będą świadczyć na przykład jego wzrost i waga, czy wyniki badania USG.
W standardowej karcie przebiegu ciąży powinna również znaleźć się rubryka na wpisanie informacji takich jak na przykład, kiedy po raz pierwszy matka odczuła ruchy dziecka.
Oznaczenia stosowane w karcie przebiegu ciąży
Karta ciąży jest prowadzona przez lekarza począwszy od pierwszej lub drugiej wizyty ciężarnej. O przebiegu ciąży informują umieszczone na dokumencie następujące oznaczenia:
| Oznaczenie używane w karcie przebiegu ciąży | Wyjaśnienie |
| LMP lub OM | termin ostatniej miesiączki |
| HBD lub TC | tydzień ciąży |
| TP, PTP lub EDD | termin porodu (przewidywany) |
| TNW | data następnej wizyty |
| RR | ciśnienie tętnicze krwi |
| HCB lub Hb | poziom hemoglobiny (białko krwi) |
| WBC lub L | liczba białych krwinek |
| RBC lub E | liczba czerwonych krwinek |
| PLT | liczba płytek krwi |
| Hct lub Ht | hematokryt czyli gęstość krwi |
| Fe | poziom żelaza |
| B lub biał. | obecność białka w moczu |
| L | obecność białych krwinek w moczu |
| E | obecność krwinek czerwonych (erytrocytów) w moczu |
| C lub Glu | obecność cukru (glukozy) w moczu |
| c.w. | ciężar właściwy moczu |
| b.z. | bez zmian (termin używany głównie przy badaniu moczu) |
| nb. | nieobecne (termin używany głównie przy badaniu moczu) |
| IgG lub IgM | stężenie immunologlobulin np. różyczki czy toksoplazmozy |
| odczyn Coombsa | test wykrywający u przyszłej mamy przeciwciała odpornościowe, które występują w przypadku konfliktu serologicznego |
| GTT | test przesiewowy obciążenia 50g glukozy |
| OGTT | test przesiewowy obciążenia 75g glukozy |
| HCV | badanie na nosicielstwo antygenu wirusa żółtaczki typu C |
| HBs | badanie na nosicielstwo antygenu wirusa żółtaczki typu B |
| OWA lub WR | badanie wykrywające kiłę |
| AFP | stężenie alfafetoproteiny |
| ASP, PHR lub FHR | akcja serca płodu (badana zwykle od 14 tygodnia ciąży) |
| GS lub GSD | pomiar pęcherzyka ciążowego |
| HC | indeks płynu owodniowego |
| CRL | długość ciemieniowa dziecka (od czubka głowy do kości ogonowej) |
| HC | obwód główki |
| BPD | wymiar dwuciemieniowy (szerokość głowy od skroni do skroni) |
| TC | obwód klatki piersiowej |
| AC | obwód brzucha dziecka |
| TBD | wymiar poprzeczny klatki piersiowej |
| APBD | wymiar przednio-tylny klatki piersiowej |
| FL | długość kości udowej |
| Ruchy płodu | wyczuwane zazwyczaj od 16 – 20 tygodnia ciąży. |
| Wysokość dna macicy. | pomiar wysokości dna macicy (mierzony od szczytu kości łonowej, podany w centymetrach), informuje o wzroście macicy i prawidłowości rozwoju ciąży |
| Poł. mied. | położenie miednicowe (oznacza, że płód ułożony jest w macicy głową do góry) |
| Poł. podł. gł. | położenie podłużne główkowe (oznacza, że płód ułożony jest w macicy głową w dół) – prawidłowe w ostatnim trymestrze ciąży |
| Część przodująca płodu ustalona | głowa lub pośladki płodu przyparte do wchodu miednicy (gotowość do porodu) |
Kartę ciąży miej zawsze przy sobie
Karta przebiegu ciąży jest niezwykle ważna nie tylko podczas kolejnych kontroli i badań lekarskich, warto mieć ją zawsze przy sobie. W razie nagłego wypadku lub nieprzewidzianej sytuacji będzie stanowiła wskazówkę i źródło informacji dla specjalistów, którym wskaże drogę pomocy. Kiedy niespodziewanie wylądujesz w szpitalu, lekarz będzie miał pogląd na to, jakie badania zostały już przeprowadzone i z jakim rezultatem.
W razie wypadku, kiedy trzeba będzie działać szybko, brak karty przebiegu ciąży może narazić matkę i dziecko na sytuację zagrożenia życia i zdrowia, dlatego na wszelki wypadek należy nosić ją zawsze przy sobie.
Karta przebiegu ciąży jest wiarygodnym źródłem informacji, gdyż każdy wpis musi być potwierdzony pieczęcią i podpisem lekarza, który go wprowadził. Jest to bardzo ważny dokument, który koniecznie trzeba zabrać ze sobą do porodu.
