Wirusowe zapalenie wątroby potocznie zwane WZW lub żółtaczka. Poniższy artykuł jest zbiorem informacji na temat tej choroby, zawiera informacje o diagnozie, objawach oraz leczeniu.
Co to jest wirusowe zapalenie wątroby, żółtaczka?
Wirusowe zapalenie wątroby to potencjalnie ostra a następnie przewlekła choroba rozwijająca się niemal bezobjawowo. Towarzyszą jej zwyczajne objawy ogólnych problemów wątrobowych podobne do problemów przy grypie. Żółtaczka pojawia się rzadko i raczej nie ma silnej postaci. Mogą występować drobne problemy z krzepnięciem krwi ze względu na obniżoną produkcję czynnika krzepnięcia. W niektórych typach zakażeń zdarza się swędzenie skóry. W okresie od kilku tygodni do kilku miesięcy od zakażenia może dochodzić do rozwinięcia się ostrego rzutu choroby. Może on być nawet powodem śmierci lub ciężkiego uszkodzenia wątroby. W tym czasie organ znacznie się powiększa, mocz ma barwę ciemniejszą a kał jaśniejszą i w 30% przypadków pojawia się ostra żółtaczka.
W Polsce mamy do czynienia z dwoma podstawowymi rodzajami wirusa powodującego zakażenia. Określa się je mianem typów „B” i „C” (wirusy: HBV i HCV). Szeroko występujący przed laty typ „A” to tak zwana żółtaczka brudnych rąk. Ze względu na wzrost ogólnego poziomu higieny jej występowanie jest bardzo ograniczone.
Nie jest to także groźna choroba jeśli tylko jest odpowiednio leczona objawowo. Zakażenia wirusem „A” następują drogą pokarmową. HBV i HCV przenoszą się poprzez krew i zwłaszcza w wypadku wirusa typu „B” przez pozostałe płyny fizjologiczne (zwłaszcza nasienie i wydzielinę pochwy). Najczęściej do zakażenia dochodzi w trakcie hospitalizacji i we wszelkich gabinetach medycznych i nie tylko gdzie stosowane narzędzia mają kontakt z krwią.
Zagrożone są wszystkie szpitale, gabinety medyczne w tym zwłaszcza stomatologiczne i salony tatuażu. Bardzo poważnym czynnikiem ryzyka jest częste przetaczanie krwi, długie hospitalizacje, przygodne stosunki seksualne a nawet tzw. „agresywne” pocałunki, w trakcie których może dochodzi do uszkodzenia błon śluzowych. W przypadku obu wirusów ilość krwi potrzebnej do zakażenia jest minimalna więc zarazić można się nawet przez kontakt zadrapanego naskórka ze stetoskopem, który po kontakcie z krwią nosiciela został dokładnie umyty ale nie wysterylizowany.
Bardzo często spotyka się równoczesne zakażenie HBV i HCV ze względu na jednakowy sposób przenoszenia i te same grupy ryzyka. W Polsce pojawia się też czasami (łącznie kilka przypadków do tej pory) wirus HEV. Występuje on tylko w połączeniu z HBV. Podnosi on śmiertelność ostrej fazy choroby aż do 30%.
Diagnoza żółtaczki – WZW
Rozpoznanie wirusowego zapalenia wątroby przebiega na podstawie głównie badań krwi. W trakcie testów laboratoryjnych określa się poziom enzymów wątrobowych i bada czy występują u pacjenta antygeny konkretnych wirusów. Badanie krwi daje w 100% pewne rozpoznanie choroby.
Dodatkowo przeprowadza się badanie USG wątroby, które w połączeniu z pomiarem enzymów wątrobowych pozwala określić natężenie choroby. Dokładne określenie stanu wątroby umożliwia też biopsja tego narządu.
Leczenie wirusowego zapalenia wątroby – leczenie w żółtaczce
W związku z tym, że większość zakażeń tak HBV jak i HCV przebiega niemal bezobjawowo, ich leczenie ogranicza się do odpoczynku i właściwej diety wspomagającej wątrobę. Wyleczenie przebiega samoistnie. Ostre stany choroby zwalczane są lekami antywirusowymi z interferonem na czele oraz dodatkowo adefowirem i entecavirem. W przypadku ostrego stanu HCV stosuje się rybawirynę.
Dieta przy WZW różni się trochę od klasycznej diety wątrobowej. W trakcie przechodzenia ostrego rzutu choroby zaleca się komponowanie posiłków tak by 70% spożywanego pokarmu stanowiły węglowodany, 10-20% tłuszcze a resztę białka. Wskazane są zupy mleczne, świeże masło na białym pieczywie z dodatkami takimi jak twaróg, miód czy dżemy, ryż, kasze i potrawy mączne, gotowany drób i ryby, warzywa niepowodujące wzdęć, galaretki i kisiele oraz kompoty. Dieta może być rozszerzana o inne produkty wraz z poprawą ogólnego stanu zdrowia. Po zakończeniu ostrego rzutu choroby nie zaleca się kontynuowania żadnej specjalnej diety.
Rokowania HBV są bardzo dobre.
Śmiertelność ostrego stadium choroby nie przekracza 2% a 90% pacjentów po okresie 6 miesięcy jest wolna od wirusa.
W przypadku HCV tylko 20% eliminuje wirusa ale mniej niż w 1% przypadków dochodzi do zgonów. Jeśli wirus nie zostanie całkowicie wyeliminowany dochodzi do rozwinięcia się przewlekłego stanu choroby. Dla samego pacjenta jest on pośrednio groźny ponieważ najczęściej nie daje objawów ale po kilkunastu-kilkudziesięciu latach może prowadzić do rozwoju marskości wątroby. Podnosi także ryzyko wystąpienia raka wątroby, chorób szpiku i skóry, problemów reumatycznych a w przypadku bardzo długiego okresu choroby – niewydolności narządu.
Konieczne jest wykonywanie regularnych badań. W trakcie utajonego stadium choroby pacjenci mogą intensywnie zarażać. Leczenie przewlekłego WZW od strony farmakologicznej wygląda podobnie jak w stanie ostrym: podawany jest interferon oraz ewentualnie lamiwudyna i rybawiryna. Nie wszystkie rozpoznane przypadki udaje się wyleczyć.
Okropieństwo…