Skolioza to jedno z najczęściej występujących wad kręgosłupa już nie tylko u dzieci, ale także w pewnych przypadkach u osób dorosłych.Ta wada postawy wynikająca ze skrzywienia bocznego kręgosłupa może nie tylko utrudniać codzienne życie, ale także prowadzić do dalszych poważnych powikłań zdrowotnych.
Skolioza – czynniki wywołujące schorzenie
Schorzenie to występuje najczęściej w okresach przyspieszonego wzrostu, czyli między pierwszym a drugim, piątym a ósmym lub jedenastym a czternastym rokiem życia. Jest to spowodowane przede wszystkim przyspieszonym wzrostem kości, za którym nie nadążają wzrastać mięśnie stanowiące podporę dla kręgosłupa, brakiem regularnego ruchu czy nieprawidłową postawą przyjmowaną podczas siedzenia. Skrzywienie kręgosłupa może być dodatkowo spowodowane różnicą w długości kończyn dolnych czy guzami kości, może wystąpić jako skutek operacji wykonywanych na klatce piersiowej czy upośledzonego rozwoju mięśni towarzyszący zmianom neurologicznym w niektórych chorobach, na przykład w porażeniu mózgowym.
Najczęściej występująca skolioza u osób dorosłych zwana jest skoliozą zwyrodnieniową spowodowaną deformacją stawów międzykręgowych. Jest to szczególnie niebezpieczny przypadek, ponieważ osoby po czterdziestym roku życia są jednocześnie bardziej narażone na osteoporozę. W takim połączeniu kręgosłup osoby z wadą postawy i jednocześnie chorującej na osteoporozę jest bardzo mocno osłabiony.
Skolioza może być jednak wadą wrodzoną (stanowi ona około 60% wszystkich wad wrodzonych kręgosłupa) i w takich przypadkach często występuje jednocześnie z innymi schorzeniami takimi jak np. wady serca czy wady układu moczowo-płciowego.
Diagnostyka skoliozy
Objawy zewnętrzne, jakie występują przy skoliozie to między innymi:
- wystające łopatki,
- znacząco większe wycięcie w talii po jednej stronie,
- skrzywienie ramion,
- skrzywienie bioder,
- garb żebrowy.
Wszystkie powyższe objawy są związane z przeniesieniem środka ciężkości ciała spowodowanej skrzywieniem kręgosłupa. W celu ostatecznego zdiagnozowania schorzenia wykonuje się badanie rentgenowskie kręgosłupa, rezonans magnetyczny lub tomografię komputerową.
Szybkie rozpoznanie skoliozy jest niezwykle ważne, ponieważ schorzenie ma tendencję do szybkiego pogłębiania się z czasem w zależności od personalnych predyspozycji i intensywności wzrostu.
Leczenie skoliozy
Skoliozę można leczyć zachowawczo lub operacyjnie – lekarz podejmuje decyzję biorąc pod uwagę stopień rozwoju schorzenia oraz wiek pacjenta.
W przypadkach, kiedy likwidacja lub redukcja wady jest niemożliwa, terapia skupia się na zahamowaniu dalszego postępowania choroby i wymaga ona najczęściej interwencji operacyjnej. W skrajnych przypadkach, kiedy kąt skrzywienia przekracza 60 stopni niezbędne jest inwazyjne leczenie polegające na wszczepieniu implantów lub metalowych aparatów.
W przypadłościach rokujących stosunkowo dobrze leczenie ogranicza się do prowadzenia intensywnych ćwiczeń fizycznych wzmacniających kręgosłup oraz zastosowaniu pewnych akcesoriów w życiu codziennym, na przykład:
- używanie odpowiednio twardego materaca do spania,
- używania regulowanych krzeseł z uwypukleniem na odcinku lędźwiowym
- noszenie gorsetu ortopedycznego wymuszającego poprawną postawę,
- noszenie wkładek ortopedycznych w przypadku krótszej jednej z kończyn.
Najbardziej popularnymi ćwiczeniami w leczeniu skoliozy są zajęcia rehabilitacyjne na pływalni, podczas których kręgosłup jest mniej obciążony. Należy jednak pamiętać, aby ćwiczeń takich nie wykonywać samodzielnie, ale pod okiem profesjonalisty, który zadba o to, aby wykonywane ćwiczenia siłowo-wzmacniające były wykonywane prawidłowo i prowadziły do zamierzonego celu.
